A súa edición, grazas

O amor pola literatura é en ocasións ben máis forte do que os cartos. Malia a que ser un escritor de éxito pode supor uns importantes réditos económicos e sociais, non son poucos os que están dispostos a pagar por ver a súa obra nas librarías ou por ter uns exemplares que repartir entre familia ou amigos. No noso país, diferentes proxectos ofertan a posibilidade de facer edición de autor, permitíndolle aos autores conseguir obras editadas en calidade profesional.

A idea de pagar por publicar pode semellar, de entrada, unha perversión do mercado cultural, no que o máis habitual é cobrar por proporcionar contidos. No entanto, esta non é unha proposta tan estraña. Desde xente que só quere unhas copias dos seus escritos para distribuír entre amigos ata aqueloutros que precisan de publicacións para engordar os seus currículos, unha ampla gama de razóns poden levar a que alguén opte por esta posibilidade. Mesmo nun mercado editorial coma o noso, que recibe críticas tanto por que se publica de máis como polo seu relativamente pequeno tamaño, hai lugar para estas propostas.

As empresas
Basilio Pedreira é o responsable de publicaunlibro.com, unha das iniciativas máis recentes neste campo no noso país. O web, nado aínda hai seis meses, achega a posibilidade a todos os interesados de publicar un libro con ISBN e todo. Segundo explica, “Detectamos que había unha certa necesidade de iniciativas coma esta. Especialmente, por parte do mundo universitario, hai xente que precisa publicar teses e documentación que ten elaborada e para a que non atopa saída”. Malia a que existen outras posibilidades para a edición de autor no noso país, Pedreira sinala que “non se atopan prezos máis ou menos asequibles para publicar”. No tempo en que leva funcionado, o proxecto tirou á luz dous textos, malia a que abondan as consultas de creadores interesados. Para alén da produción científica, entre as máis habituais están a de xente que ten blogs ou que escriben poesía e queren facer unha tiraxe impresa dos seus traballos. Segundo explican desde Duen de Bux, unha editora de Ourense que oferta tamén a posibilidade da edición de autor, a creación ocupa tamén unha ampla porcentaxe deste tipo de publicacións. “A maior parte das obras que recibimos son de carácter literario. Ata o de agora o que levamos traballado neste campo é poesía, tiramos xa catro títulos”.

Tarifas
A hora de nos facer unha idea dos custes destes proceso, en publicaunlibro.com atopamos unha lista de tarifas polo traballo de maquetación, impresión, publicación, distribución e venda das obras que reciben. Os prezos que varían segundo o tamaño, páxinas e número de exemplares que queiramos editar. Deste xeito, o rango vai dos 10 exemplares dun libro de cen páxinas e de 15x21 centímetros que custan 215 € ata os 2142 euros de tirar 200 volumes dunha obra de 200 páxinas tamaño folio. Iso sen contar capas duras, que custan seis euros máis, nin o 4% de IVE. De calquera xeito, os formatos non son ríxidos e adáptanse ás diferentes obras. Ademais, no caso de pór á venda a obra no web tendacultura.com, da mesma casa, a empresa de edición queda co 50% dos beneficios.

Motivacións
Segundo recoñece Pedreira “a maior parte da xente que nos contacta non está especialmente interesada na comercialización do libro. Aínda que en xeral lles parece interesante a posibilidade de o vender por Internet, a xente escribe máis por realización persoal e quere copias impresas para distribuír entre os seus coñecidos e amigos”. Canda a esta motivación, en Duen de Bux apuntan o interese de moitos autores por facer currículo. “Ao ter unha obra con ISBN, o autor entra nas listaxes de autores con obra publicada, e iso a efectos de currículo puntúa mesmo para moitas oposicións”. Ademais, na experiencia dos ourensáns “cando a xente aposta por algo propio, vai a sangue e lume e pensan que é o mellor. Moitos autores veñen vendendo que o argumento é fantástico ou que é a historia da súa vida, aínda que na maior parte dos casos a calidade non é moita”.

Opcións de autor
Como vantaxe fronte a unha editora convencional, as propostas de edición de autor achegan un maior control do autor sobre obra. “Unha editorial non lle publica a obra a calquera. Nós non valoramos se o contido é bo ou non, seguimos o que nos diga o autor. Mesmo se queren meter mais ou menos debuxos ou gráficos. Nese sentido dáselle unha maior facilidade”, lembran desde publicaunlibro.com. En Duen de Bux, no entanto, recoñecen posuír un criterio editorial e non tiran á luz todo o que reciben, mesmo aínda que os autores estean dispostos a pagar os custos. “En casos nos que vemos que o produto non ten boa calidade, derivamos os autores a imprentas, que teñen departamentos de deseño e poden editar un libro de xeito básico e por menos cartos”, explican. “Polo xeral non dan ISBN e non preparan os textos con moito estilo, pero é máis económico”.

A situación
As novas tecnoloxías están a ter un efecto contraditorio na edición de autor. “Con Internet hai moita máis xente que escribe. Moitos teñen publicados blogs e logo queren facer unha versión impresa”, explica Pedreira. Confirman tamén un incremento no número de orixinais desde Duen de Bux. “De dous anos para acó chégannos traballos case a diario, aínda que non en todos os casos os autores están polo labor de cubrir os custos de edición”. No entanto, cando antes o libro era unha forma básica para difundir a creación literaria, agora, “a xente tamén é máis reacia para publicar. Expresa a súa opinión por Internet e xa non lle interesa ao papel. En xeral as vendas do libro están bastante paradas, e vexo bastante negro o panorama da edición de autor”, lembra Pedreira. Encol da situación deste tipo de edición, na editora ourensá sinalan tamén que “a xente escapa moito de pagar a súa propia edición e busca por todos os medios o apoio de deputacións, concellos, asociacións veciñais ou subsidios”. O futuro da edición de autor fica, como o do propio libro, en entredito.